اشاره
یکی از امتیازات منحصر به فرد شیعه، داشتن رهبران فکری جوان است. هیچ جریان فکری و نهضت علمی، فرهنگی و راهبری در طول حیات انسان، مانند جریان و نهضت شیعه رهبرانش جوان نبوده و نیستند. میانگین سن آغاز امامت در امامان علیهم السلام ۲۵ سال است. سن امامان علیهم السلام در زمان رسیدن به مقام امامت بدین شرح است:
۱. امیرالمؤمنین، حضرت علی علیه السلام ۳۲ سال
۲. امام حسن مجتبی علیه السلام ۳۷ سال
۳. امام حسین علیه السلام ۴۸ سال
۴. امام سجاد علیه السلام ۲۳ سال
۵. امام محمد باقر علیه السلام ۳۸ سال
۶. امام جعفر صادق علیه السلام ۳۱ سال
۷. امام موسی کاظم علیه السلام ۲۰ سال
۸. امام رضا علیه السلام ۳۵ سال
۹. امام جواد علیه السلام ۸ سال
۱۰. امام هادی علیه السلام ۸ سال
۱۱. امام حسن عسکری علیه السلام ۲۲ سال
۱۲. امام مهدی علیه السلام ۵ سال
شیعه با این پیشینه، چشم به دولتی دوخته است که یارانش جوان هستند.
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد
دولت امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف زیبایی‌های فراوان و جلوه‌های بی بدیلی دارد که تا کنون هیچ مشابهی با تمام خصوصیات برای آن دیده نشده است. رهبر جوان، یاران جوان و رجعت جوانان، تنها از مؤلفه‌های حکومت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است.

رهبر جوان
در روز ظهور و قیام جهانی امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف، ظاهر امام با توجه به سن واقعی امام، بسیار جوان می‌باشد.
اباصلت هروی از امام رضا علیه السلام می‌پرسد: «علامت قائم شما وقتی که ظهور می‌کند چیست؟ »
امام می‌فرماید:
علامت وی این است که از لحاظ سن، پیر است؛ ولی برابر دیدگان مردم، جوان ؛ به طوری که بیننده گمان می‌کند او چهل ساله یا کمتر است. نشانه او این است که با گذشت روزها و شب ها، پیر نمی شود؛ تا زمان رحلتش فرا رسد. [۱]
ریّان بن صلت هم از امام رضا علیه السلام می‌پرسد: «آیا شما صاحب الامر هستید؟ » امام می‌فرماید:
من صاحب امر هستم؛ ولی نه آن صاحب الامر که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، چنان که پر از ظلم شده است. چگونه با این ضعفی که در بدن من می‌بینی می‌توانم صاحب الامر باشم؟ صاحب الامر، کسی است که وقتی ظهور کند، به سن پیران و به شکل و صورت جوانان است و بدنی نیرومند دارد که اگر دست مبارکش را به طرف بزرگ ترین درخت روی زمین دراز کند، آن را از ریشه بکند؛ اگر در میان کوه‌ها بانگ برآورد، صخره‌های آن فروریزد. عصای حضرت موسی علیه السلام و انگشتر حضرت سلیمان علیه السلام با او خواهد آمد. او چهارمین فرزند من است. خداوند متعال او را تا هنگامی که بخواهد، در پشت پرده غیبت نگه دارد. سپس ظاهر شود و زمین را پر از عدل و داد کند؛ آن چنان که پر از جور و ستم شده باشد. گویی با چشم خود می‌بینم در حالی که مردم به یأس و نومیدی دچار شده اند، ندای آسمانی را می‌شنوند که این ندا از مسافت دور همچون فاصله نزدیک شنیده می‌شود. او برای مؤمنان، رحمت و برای کافران عذاب خواهد بود. [۲]
با توجه به این روایات و احادیث دیگر که در آن، واژة «شابّ» [۳] آمده است در می‌یابیم که رهبر دولتی که همة انبیا و اولیا چشم انتظار آن هستند، «جوان» است. در برخی دیگر از روایات، همراه این واژه، قیدهای دیگری نیز آمده است:
شابٌ حَدَثٌ؛ جوانی نورس. [۴]
شاباً مُوَفَّقاً؛ جوانی کامل. [۵]
شابٌ بعدَ کبَرَ السِّن؛ جوان است، با این که سنش زیاد است. [۶]
شیخ السِّن شابُّ المنظر؛ سنّش زیاد و چهره اش جوان است. [۷]
این ویژگی منحصر به فرد امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف در روایات معصومان علیهم السلام این گونه بیان شده است:
حکم بن ابی نعیم می‌گوید: در مدینه خدمت امام باقر علیه السلام رسیدم و گفتم: «من میان رکن و مقام نذر کرده ام، هنگامی که شما را در مدینه ملاقات کنم، از مدینه بیرون نروم جز این که دانسته باشم آیا قائم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم شما هستید یا نه؟ » امام علیه السلام چیزی نفرمود. حدود یک ماه گذشت. روزی در یکی از کوچه‌های مدینه مرا دید و فرمود: « تو هنوز این جا هستی؟ » گفتم: «آری؛ به شما گفتم که چه نذری دارم و شما چیزی به من نفرمودید».
فرمود: «فردا صبح بیا منزل و پرسش خود را بپرس». فردا صبح به خدمتش مشرّف شدم؛ فرمود: «پرسش خود را بپرس. گفتم: «من میان رکن و مقام روزه و صدقه ای نذر کردم که هنگامی که شما را در مدینه ملاقات کردم، از مدینه بیرون نروم جز این که دانسته باشم آیا شما «قائم آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم » هستید یا نه؟ اگر شما باشید، از شما جدا نشوم، تا در حضورتان شمشیر بزنم و اگر شما نباشید، به دنبال کار و زندگی خود بروم». فرمود: «ای حکم! همة ما قائم به امر خدا هستیم». گفتم: «آیا شما مهدی هستید؟ » فرمود: « همة ما به سوی خدا هدایت می‌کنیم». گفتم: «آیا شما صاحب شمشیر هستید؟ » فرمود: « همة ما صاحب شمشیر و وارث شمشیر هستیم». گفتم: «آیا شما آن کسی هستید که دشمنان خدا را می‌کشد و دوستان خدا را عزّت می‌بخشد و دین خدا را آشکار می‌سازد؟ » فرمود: «ای حکم! چگونه ممکن است من، او باشم؟ در صورتی که من به ۴۵ سالگی رسیده ام؛ ولی صاحب این امر از من به سن کودکی نزدیک تر است و بر پشت مرکب، از من چابک تر است». [۸]

رسول الله علیه و آله و سلم پنج شباهت با پیامبران وجود دارد [۹] … امّا شباهتش با [حضرت] یونس علیه السلام غیبت او است که بعد از پیری به صورت جوان به سوی قومش بازگشت… ». [۱۰]
حضرت یونس علیه السلام که مدت‌ها در دل ماهی و در قعر اقیانوس‌ها از دیدگان امتش پنهان بود، وقتی از شکم ماهی خارج شد، خداوند متعال در کنار ساحل بوتة کدویی برای او رویاند. [۱۱] وی از آن تناول کرد و بعد از نیرو گرفتن، به سوی قومش برگشت؛ در حالی که به صورت جوانی اش بود.
امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
در صاحب الزمان، نشانی از [حضرت] یونس علیه السلام است و آن این که بعد از غیبتش به صورت جوانی نورس ظاهر می‌شود. [۱۲]
در روایت دیگری از امام جعفر صادق علیه السلام جوان بودن امام یکی از امتحانات بزرگ خداوند هنگام ظهور بیان شده است. آن حضرت می‌فرماید:
از امتحانات بزرگ الهی این است که صاحبشان به صورت جوانی ظاهر می‌شود، در حالی که آن‌ها درباره وی پیری کهنسال تصور داشتند. [۱۳]
در روایت دیگری امام صادق علیه السلام در این باره می‌فرماید:
آن گاه که قائم به قیام اقدام می‌کند، مردم او را نمی شناسند؛ زیرا وی در سیمای جوانی با کمال نزدشان باز می‌گردد و جز افراد با ایمانی که خداوند در عالم ذر [۱۴] از آن‌ها پیمان گرفته است،
کسی در نزد او ثابت قدم نمی ماند.[ ۱۵]
امام حسن مجتبی علیه السلام نیز در این باره می‌فرماید:
هنگامی که مهدی قیام کند، مردمان به انکار برمی خیزند؛ زیرا او به صورت جوان باز می‌گردد؛ در حالی که آن‌ها او را پیر فرتوت می‌انگارند. [۱۶]
و در روایت دیگری می‌فرماید:
هنگامی که قائم عجل الله تعالی فرجه الشریف ظهور کند، در سن کهولت خواهد بود؛ ولی با سیمای جوانی و نیروی عضلانی؛ آن چنان که اگر قوی ترین درخت روی زمین را با دست بکشد، از ریشه بر می‌کند و اگر بر کوه‌ها بانگ بزند، سنگ هایش فرو ریزد؛ اگر دستش بنده ای را نوازش کند، قلبش چون قطعة آهن محکم و استوار می‌شود. [۱۷]
در روایت دیگری امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
در سن سی سالگی و سن کمال، در سیمای جوانی ظهور خواهد کرد. [۱۸]
در این باره که امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف به صورت جوان ظاهر می‌شود، هیچ گونه شک و تردید نداریم و افرادی که قبول این مطلب برایشان مشکل است، اگر به تاریخ مراجعه کنند، نمونه‌هایی از این رویداد را می‌یابند.
قدرت خداوند متعال و شگفتی‌های جهان آفرینش آن قدر زیاد است که این مسأله برای افراد معمولی نیز رخ داده است. نصر بن دهمان که یکی از سالخوردگان قبیلة «غطفان» بود و عمرش از صد و نود سال می‌گذشت و قدش خمیده و عقلش از دست رفته بود، بار دیگر به جوانی بازگشت و مویش سیاه شد. [۱۹]
ظهور همراه با طراوت جوانی، یکی از چشمه‌های قدرت پروردگار است و هرکس قدرت بی کران خداوند متعال را باور داشته باشد، در ایام ظهور در این رابطه شک و تردید نمی کند. همة تردیدها از ضعف ایمان به قدرت پروردگار سرچشمه می‌گیرد.
امام حسن مجتبی علیه السلام در این باره می‌فرماید:
نهمین فرزند برادرم حسین علیه السلام، پسر بانوی کنیزان است که خداوند، عمر او را در دوران غیبتش طولانی کند؛ آن گاه با قدرت خود او را به صورت جوان چهل ساله ای ظاهر نماید، تا دانسته شود که خداوند بر هر چیز توانا است. [  ،۲۱، ۲۰]

پی نوشت:

[۱]: شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۶۵۲؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۸۵؛ معجم احادیث الامام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۴، ص۱۵۷، « علامته ان یکون شیخ السن شابّ المنظر حتی ان الناظر الیه لیحسبه ابن اربعین سنة اودونها. و ان من علامته ان لایهرم بمرور الایام و اللیالی حتی یأتی اجلهُ ».
[۲]: شیخ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۳۷۶؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۲۲؛ معجم احادیث الامام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۴، ص۱۵۴: « و ان القائم هو الذی اذا خرج کان فی سنّ الشیوخ و منظر الشُّبان… ».

[۳]: غیبت نعمانی، ص۲۶۹؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۷.
[۴]: قرب الاسناد، ص۲۱.
[۵]: غیبت نعمانی، ص۲۶۸.
[۶]: کمال الدین، ج۱، ص۳۲۷.

[۷]: الملاحم و الفتن، ص۱۴۲.

[۸]: بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۴۰؛ «… یا حکم کیفَ اکونُ انا و بَلَغتُ خمساً و اربعین انّ صاحبُ هذا اقربُ عهداً باللّبنِ منی و اخفُّ علی ظهر الدابة».

[۹]: شباهت با حضرت یوسف علیه السلام در غیبت، با حضرت موسی علیه السلام در خوف از قتل و مخفی بودن ولادت، با حضرت عیسی علیه السلام در اختلاف مردم درباره زنده بودن او و شباهت با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در مسأله قیام به عدل است.
[۱۰]: کمال الدین، ج۱، ص۳۲۷؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۲۱۷، معجم الاحادیث الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۳، ص۲۴۲.
[۱۱]: صافات، ۱۴۶: (وَأَنْبَتْنَا عَلَیْهِ شَجَرَةً مِنْ یَقْطِینٍ).

[۱۲]: غیبت طوسی، ص۲۵۹، ح۳۹۹؛ « انّ فی صاحب الزمان شبهاً من یونس، رجوعُهُ فی غیبة بشرخ الشبابِ ».

[۱۳]: غیبت نعمانی، ص۲۶۸، ب۱۰، ح۴۳؛ معجم احادیث الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۳، ص۳۵۴، « انه من اعظم البلیة ان یخرجَ الیهم صاحبهم شاباً و هم یحسبونَهُ شیخاًک بیراً ».
[۱۴]: با توجه به آیه شریف ۱۷۲ سورة اعراف، عالم ذر به عالمی گفته می‌شود که خداوند متعال از همه در حالی که ذره‌های کوچکی بودند بر توحید، نبوت و ولایت پیمان گرفت. برای اطلاع بیشتر ر. ک: تفسیر نمونه، ج۷، ص۴.
[۱۵]: غیبت نعمانی، ص۲۶۸، ب۱۰، ح۴۳؛ معجم الاحادیث الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۳، ص۳۵۳؛ غیبت طوسی، ص۴۲۱، « لو خرج القائم لقد ان کره الناس، یرجع الیهم شاباً موفّقاً، فلا یثبت علیه الاّ کل مؤمن اخذ الله میثاقه فی الذر الاول ».

[۱۶]: منتخب الاثر، ص۲۸۵: « لوقام المهدی لًان کره الناس لأنه یرجعُ الیهم شابا و هم یحسبونه شیخاً کبیرا ».
[۱۷]: منتخب الاثر، ص۲۸۵ « ان القائم اذا خرج کان فی سنّ الشیوخ منظر الشباب، قویاً فی بدنه لَو مدّیدهُ الی اعظم شجرة علی وجه الارض لقلعها، ولو صاحَ بالجبالِ تَدَکدکت صُخورُها، لایضعُ یده علی عبد الا صار قلبُهُ کزُبر الحدید ».

[۱۸]: غیبت طوسی، ص۴۲۱: «… یظهر فی صورة فتی موفق ابن ثلاثین سنة »؛ در غیبت نعمانی، ص۲۶۹، به جای «فتی» واژه «شاب» آمده است؛ معجم احادیث الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۴، ص۷۷.

[۱۹]: غیبت طوسی، ص۴۲۱؛ منتخب الأنوار المضیئة، ص۱۸۹؛ این مسأله از طریق اهل سنت هم ذکر شده است با ر. ک: بحارالانوار، ج۵۱، ص۲۳۷؛ کمال الدین، ج۲، ص۵۵۵.

[۲۰]: کمال الدین، ج۱، ص۳۱۵، ب۲۹، ح۲؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۷۹؛ معجم احادیث الامام المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، ج۳، ص۱۶۵، «التاسع من ولد اخی الحسین، ابن سیدة الاماء یطیلُ الله عُمرهُ فی غیبة ثم یظهره بقدرته فی صورة شاب ذی اربعین سنة ذلک لیعلم ان الله علی کل شیءٍ قدیر».

[21]:قرآن، مهدی (عج) و جوانان،محمدرضا نصوری،ص ۶۶-۷۷