‏
(بسم الله الرحمن الرحیم)
حکایت سیّد احمد رشتى و تشرّفش خدمت امام زمان ‏علیه السلام از حکایات معروف و مورد اطمینان علماء مى‏ باشد ، و مرحوم شیخ عبّاس قمى ‏قدس سره نیز آن را در مفاتیح ‏الجنان نقل نموده ، و ما در اینجا این تشرّف را از کتاب عبقرىّ الحسان آورده ‏ایم که در آنجا بعد از ذکر تعداد زیادى از راویان موثّق این حکایت را از قول خود سیّد احمد رشتى به این صورت بیان مى‏ کند :
سیّدگفت : من‏ درسال‏ هزارودویست و هشتاد به قصد حجّ بیت اللّه ‏الحرام از رشت به تبریز آمدم و در خانه حاجى صفر على تاجر تبریزى منزل کردم ، چون قافله ‏اى براى حجّ نیافتم متحیّر مانده بودم ، تا اینکه حاجى جبّار جلو دار سدهى اصفهانى بار برداشت به قصد طربوزن من نیز از او حیوانى کرایه کردم و با او همراه شدم ، چون به منزل اوّل رسیدیم سه نفر دیگر با ما همراه شدند ، و آنها عبارت بودند از : حاجى ملاّ باقر تبریزى حجّه فروش ، حاجى سیّد حسن تاجر تبریزى و حاجى على نامى که خدمت مى‏ کرد ، پس به اتّفاق روانه شدیم تا رسیدیم به ارزنةالرّوم و از آنجا به طربوزن ، در یکى از منازل بین این دو شهر حاجى جبّار جلودار نزد ما آمد و گفت : این منزلى که فردا در پیش داریم بسیار مخوف و وحشتناک است ، امشب کمى زودتر بار کُنید تا همراه قافله ‏هاى دیگر باشید ، پس ما تقریباً دو ساعت و نیم یا سه ساعت به صبح مانده به اتّفاق حرکت کردیم ، به اندازه نیم تا سه ربع فرسخ از منزل خود دور شده بودیم که هوا تاریک شد و برف سنگینى شروع به باریدن کرد و به همین علّت هر کدام از رفقا سر خود را پوشانیدند و مرکب خود را تند راندند ، من نیز هرچه کردم که با آنها بروم ممکن نشد ، تا اینکه آنها رفتند و من تنها ماندم و آنها را گُم کردم ، از اسب خود پیاده شدم و در کنار جاده نشستم ، بسیار مضطرب و نگران بودم ، چون قریب ششصد تومان براى مخارجم همراه داشتم ، بعد از تأمّل و تفکّر زیاد تصمیم گرفتم که در همین مکان بمانم تا صبح شود و سپس یا به منزل قبلى برگردم و یا از آنجا چند محافظ اجیر کنم و به قافله ملحق شوم .
در این فکر بودم که ناگاه دیدم در مقابلم باغى است و در آن باغ باغبانى بیلى در دست دارد که با آن به درختان مى‏زند تا برفهاى درختان بریزد ، سپس او پیش آمد و با کمى فاصله ایستاد و به من فرمود : تو کیستى؟ عرض کردم : رفقایم رفته‏اند و من مانده‏ام و راه را گم کرده‏ام ، به زبان فارسى به من فرمود : نافله ( نماز شب ) بخوان تا راه را پیدا کنى ، من مشغول خواندن نافله شدم ، پس از فارغ شدن از نافله و تهجّد بار دیگر آمد و فرمود : نرفتى؟ گفتم : واللّه راه را نمى‏دانم ، فرمود : جامعه بخوان تا راه را پیدا کنى ، ( سیّد احمد رشتى گوید من زیارت جامعه را حفظ نبودم و هنوز هم حفظ نیستم ) امّا با دستور ایشان از جاى برخاستم و تمام جامعه را از حفظ خواندم ، وقتى تمام شد بار دیگر آمد و فرمود : نرفتى؟ من بى‏اختیار شروع کردم به گریه کردن و گفتم آرى هنوز نرفته‏ام ، راه را بلد نیستم ، فرمود : عاشورا را بخوان ، ( و من زیارت عاشورا را نیز حفظ نبودم و تا کنون نیز حفظ نیستم ) امّا بلند شدم و از حفظ مشغول خواندن زیارت عاشورا و علقمه شدم ، بار دیگر آمد و فرمود : نرفتى ، هستى ، گفتم : نه نرفتم ، تا اینکه صبح شد ، فرمود : اکنون تو را به قافله مى‏رسانم ، و سپس رفت و اُلاغى آورد و سوار شد و بیل خود را به دوش گرفت و فرمود : پشت سر من بر اُلاغ من سوار شو ( و عنان اسبت را بگیر تا همراه ما بیاید ) من سوار شدم و عنان اسبم را کشیدم امّا اسب حرکت نمى‏کرد ، فرمود عنان را به من بده ، سپس بیل را به دوش چپ گذاشت و عنان اسب را با دست راست گرفت ، اسب کاملاً رام شد و حرکت کرد ، همانطور که سوار بر اُلاغ بودیم دستش را به زانوى من گذاشت و فرمود : شما چرا نافله نمى‏خوانید؟ ،نافله نافله نافله ، و سه مرتبه این سخن را تکرار فرمود ، و بار دیگر فرمود : شما چرا عاشورا نمى‏خوانید؟ عاشورا عاشورا عاشورا و این سخن را نیز سه مرتبه تکرار فرمود ، و بعد از آن فرمود : شما چرا جامعه نمى‏خوانید؟ جامعه ، جامعه ، جامعه ، ناگاه برگشت و فرمود : این هم رفقایت ، دیدم آنها بر لب نهر آبى فرود آمده بودند و مشغول وضو ساختن براى نماز صبح بودند ، من از اُلاغ پائین آمدم و خواستم سوار بر اسب شوم نتوانستم ، پس آن جناب پیاده شد و مرا بر اسب سوار نمود و سر اسب را به طرف رفقایم ( و پشت به خودش ) برگردانید ، من در این حال به فکر افتادم که این شخص چه کسى بود که به زبان فارسى صحبت مى‏کرد؟ در حالى که در این نواحى زبانى جُز ترکى و مذهبى جز مسیحى غالباً وجود ندارد ، و چگونه با این سرعت مرا به رفقایم رسانید؟ پس چون برگشتم و پشت سرم را نگاه کردم احدى را ندیدم و اثرى از او پیدا نبود .
رفع عذاب از اهل قبرستان به خاطر خواندن زیارت عاشورا
صاحب کتاب نجم الثّاقب بعد از ذکر حکایت قبل، قضیّه دیگرى در اهمیّت زیارت عاشورا آورده است که ما آن را عیناً نقل مى‏کنیم :
حاجى ملاّ حسن یزدى که از مجاورین نجف اشرف است و پیوسته مشغول عبادات و زیارات است نقل کرد از قول حاج محمّد على یزدى که او گفت : مرد فاضل و صالحى بود در یزد که دائماً مشغول اصلاح امر آخرت خود بود ، و شبها در مقبره خارج یزد که جماعتى از صُلحا در آن مدفون هستند به سر مى‏برد ، و او همسایه‏اى داشت که از زمان کودکى با هم بزرگ شده بودند ، تا اینکه آن همسایه بزرگ شد و به شغل عشّارى مشغول شد ، و سر انجام از دنیا رفت ، و او را در همان قبرستان نزدیک آن مکانى که آن مرد صالح شبها بیتوته مى‏کرد دفن کردند .
کمتر از یک ماه از فوت او گذشته بود که آن مرد صالح او را در خواب دید ، و مشاهده کرد که حال او بسیار خوب است ، پس نزد او رفت و گفت : من مبدأ و منتهاى کار تو و ظاهر و باطن تو را مى‏دانم ، و مى‏دانم که از کسانى نبودى که اکنون حالت به این خوبى باشد ، و شغل تو نیز اقتضاى عذاب آخرت را داشت ، بگو بدانم کدام عمل تو را اینگونه عاقبت به خیر کرد؟
گفت : همانگونه است که تو مى‏گوئى ، و من از روزى که فوت کردم تا دیروز در اشدّ عذاب بودم ، امّا از دیروز که همسر استاد اشرف حدّاد فوت شد و او را در این قبرستان دفن کردند ( و اشاره کرد به مکانى که صد زراع از او دور بود ) عذاب از من برداشته شد ،
و گفت : چون آن زن را در این مکان دفن کردند در همان شب اوّل سه مرتبه حضرت اباعبداللّه‏علیه السلام به زیارت او آمدند ، و در مرتبه سوّم امر فرمودند تا عذاب را از اهل این مقبره بردارند ، و پس از امر آن حضرت حال ما نیکو شد و در راحتى و نعمت قرار گرفتیم ، آن مرد گوید : من از خواب بیدار شدم و متحیّر بودم ، و حدّاد را نمى‏شناختم ، و محلّه او را نمى‏دانستم ، پس در بازار حدّادان ( آهنگران ) به جستجوى او پرداختم ، و او را پیدا کردم ، و چون نزد او رفتم از او سؤال کردم آیا تو همسرى داشتى؟ گفت : آرى ، او دیروز وفات کرد و او را در فلان مکان دفن کردیم ( و همان قبرستان را نام برد ) به او گفتم : آیا او به زیارت امام حسین‏علیه السلام رفته بود؟ گفت : نه ، گفتم : آیا او ذکر مصائب امام حسین‏علیه السلام مى‏کرد؟ گفت : نه ، گفتم : آیا مجلس روضه خوانى داشت؟ گفت : نه ، سپس حدّاد گفت : این سؤالها براى چیست؟ من خوابى که دیده بودم را براى او نقل کردم ، شوهر آن زن جواب داد : آرى او همیشه مواظبت داشت به زیارت عاشورا .