شرح دعای روز نهم

در دعای روز نهم چنین می‌گوییم: خدایا! مرا امروز از رحمت گسترده ی خویش نصیبی قرار بده. برکات و رحمت الهی همیشه از سوی خداوند متعال به سوی ساکنان زمین سرازیر است. این ما هستیم که باید با خودسازی و تقوا، ظرف وجودی خود را، لایق این آبشار فیض الهی سازیم تا از آن بهره‌های فراوان ببریم. چون در این ماه عنایت و نیکی‌های پروردگار شامل حال همه ی بندگان می‌شود، آن را «ماه رحمت» نامیده اند.

در باب رحمت واسعه ی الهی روایتی از امام صادق علیه السلام نقل است که می‌فرمایند: زمانی که قیامت می‌رسد، خداوند رحمت خود را می‌گسترد، به گونه ای که ابلیس نیز در رحمت خداوند به طمع می‌افتد.  در روایت وارد شده است که خداوند خطاب به حضرت داود علیه السلام فرمود: چنان که آفتاب بر کسی که در آن نشیند، تنگ نمی شود، رحمت من نیز بر کسی که در ان داخل شود، تنگ نخواهد شد.

همان گونه که گذشت در فراز اول از دعای روز نهم ماه مبارک رمضان، از خداوند طلب بخشش و رحمت نمودیم. در این زمینه داستان‌های گوناگونی نقل شده است که یک نمونه ی آن داستان «معاذبن جبل» است. «معاذبن جبل» با دیده ی گریان خدمت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم رسید. آن حضرت پرسید: «چرا گریه می‌کنی؟ » جواب داد: «گریه ی جوانی که پشت در است، مرا به گریه انداخته است. او می‌خواهد شما را ببیند، اگر اجازه فرمایید. »

حضرت فرمود: «جوان را نزد من بیاور». وقتی آن جوان خدمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم رسید، حضرت از او پرسیدند: «چرا گریان هستی؟ » عرض کرد: «چگونه گریه نکنم، در حالی که مرتکب گناهانی شده‌ام که اگر خداوند به قسمتی از آن‌ها مرا بازخواست کند، وارد جهنم خواهم شد و هرگز مورد بخشش قرار نمی گیرم. » فرمود: «به خدا مشرک شدی؟ » عرض کرد: «نه» فرمود: «آیا کسی را کشتی؟ » عرض کرد: «نه» فرمود: «خداوند گناهانت را می‌آمرزد، گرچه مانند زمین‌های هفتگانه و دریاها و ریگ‌ها و درختان و هرچه در آن هاست، باشد! » عرض کرد: «از همه ی این‌ها بزرگ تر است. »

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: خداوند گناهانت را می‌آمرزد، گرچه مانند آسمان‌ها و ستارگان آن و مثل عرش و کرسی باشد جوان عرض کرد: «گناهان من از همه ی آن‌ها بزرگ تر است. » معاذ می‌گوید: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم با این بیان جوان، خشمناک گردید و فرمود: «وای بر توای جوان! گناهان تو بزرگ تر است یا پروردگار تو؟ جواب داد: «ای پیامبر خدا! پروردگار من بزرگ تر از هر بزرگی است. » آن گاه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «آیا گناه بزرگ را جز خداوند بزرگ می‌بخشد؟ » جوان گفت: «نه» و آن گاه ساکت شد.

  اسباب رحمت الهی را می‌توان از لابه لای آیات قرآن کریم به دست آورد. خداوند در آیه ی سیزدهم سوره ی مجادله می‌فرماید: پس نماز را برپا دارید و زکات را بدهید از خدا و پیامبر او فرمان برید و خدا به آنچه می‌کنید، آگاه است. در آیه ی ۴۶ از سوره ی نمل می‌فرماید: چرا از خدا طلب مغفرت نمی کنید، تا شاید مورد رحمت او قرار بگیرید.

در نتیجه می‌توان گفت: اقامه ی نماز، ادای زکات، اطاعت از خدا و رسول و توبه از موجبات رحمت الهی است.

در بخش دوم از دعای روز نهم آمده است: خدایا! به ادله ی روشن و تابناک خویش، هدایتم کن. یکی از آرزوهای اهل ایمان هدایت است؛ هدایتی که هیچ شک و شبهه ای در دل انسان باقی نمی گذارد. توفان‌ها و امواج سهمگین حوادث روزگار در او اثر نمی گذارد و هرروز قوی تر می‌شود. یکی از اسباب هدایت در انسان «تفکر» است. آفرینش آسمان و زمین، پیدایش شب و روز، آمد و شد کشتی‌ها در دریا، ریزش قطرات باران، وزش باد و حرکت ابرهای متراکم در آسمان همگی شانه‌های انکارناپذیر وجود ذات پاک خداوند متعال هستند. تفکر در این نشانه‌ها وسیله ای است برای هدایت انسان و رساندن او به سر منزل مقصود. خداوند با بخشیدن «قوه ی تفکر» به آدمی، که در روایات از آن به «رسول باطنی» تعبیر شده، و نیز ارسال پیامبران که در روایات به «رسول ظاهری» موسوم اند، وی را در مسیر هدایت قرار داده است تا خود چه کند؟

در فراز آخر از دعای روز نهم می‌خوانیم: خداوندا! با قدرت و تسلط خود، مرا به سوی رضایت کامل خود بکشان، به حق دوستی و محبت ای آرزوی مشتاقان! اصولا نعمتی از این بالاتر نیست که معبود و مولا و خالق انسان از او راضی و خشنود باشد. خداوند متعال در آیه ی پنجاه و پنجم سوره ی مریم از اسماعیل علیه السلام چنین یاد می‌کند: همواره مورد رضایت پروردگارش بود. در این آیه به این حقیقت اشاره شده است که اسماعیل در همه ی برنامه هایش، به جلب رضایت خداوند می‌اندیشیده است.

قرآن کریم در آیه ۱۶ از سوره ی مائده به کسانی که در راه تحصیل رضای خداوند گام بر می‌دارند، نوید می‌دهد که در پرتو قرآن، سه نعمت بزرگ به آنان داده می‌شود: اول نعمت سلامت؛ سلامت فرد، سلامت اجتماع، سلامت روح وجان، سلامت خانواده و سلامت اخلاق. دوم خارج ساختن از ظلمت‌های کفر و بی دینی و رهنمون کردن آنان به سوی نور ایمان. سوم رهبری و هدایت آنان به نزدیک ترین و کوتاه ترین راه که «صراط مستقیم» است. این‌ها همه نصیب کسانی می‌شود که در برابر قدرت بی پایان خداوند تسلیم باشند.

منبع:[راه بندگی: شرحی گذرا بر دعاهای روزانه ی ماه رمضان -محمود نیاکان - صفحه ۳۳]