علت بیعت شکنی کوفیان با مسلم بن عقیل چه بود؟

پاسخ:

این موضع بیشتر مربوط می شود به حضور عبیدالله بن زیاد در کوفه و اقدامات سخت و خشن او در مقابله با شیعیان و همه کسانی که به نوعی به امام حسین(علیه السلام) عشق و ارادت داشتند. وی بگونه ای عمل کرد که عده ای زیاد به طمع سکه های او کنار کشیدند و عده ای هم زندانی شدند.

از جمله از اقدامات ابن زياد در كوفه، زندانى كردن بزرگان شيعيان بود. در ميان زندانيان افرادى چون مختار، حارث اعور همدانى، و همراهان او از جمله مسيب بن نجبه، رفاعة بن شداد بودند.

طبرى مى نويسد: ابن زياد در نامه اى به يزيد نوشت:

كسى را كه احتمال مى دادم بر ضد شما حركتى كند و قيامى صورت دهد، باقى نگذاشتم، مگر اين كه در زندان شما به سر مى برد.(۱)

يكى از كارهاى بسيار مهم ديگر، محاصره شهر كوفه بود. وى دستور داد تمام مسيرهائى كه به اين شهر منتهى مى شود، به شدّت نظارت شوند. لذا قيس بن مسهّر كه حامل نامه امام حسين عليه السلام براى اهل كوفه بود دستگير شد و به شهادت رسيد. هم چنين عبداللّه بن يقطر كه از طرف امام حسين عليه السلام به سوى مردم كوفه فرستاده شده بود، دستگير شد. به دستور ابن زياد وى را همانند قيس بن مسهّر از بالاى دار الاماره به زير انداختند و به شهادت رسيد.

اين نظارت به قدرى شديد بود كه وقتى برخى از كوفيان به سيدالشهداء عليه السلام در بين راه برخوردند درباره اوضاع كوفه گفتند: به خدا سوگند! نظارت به قدرى شديد است كه نه مى توانيم داخل شهر كوفه شويم و نه مى توانيم از شهر خارج شويم.(۲)

ابن زياد در اقدامى ديگر، دستور داد كه عدّه اى در داخل شهر كوفه، شايعاتى پخش كنند و مردم را از لشگر يزيد و كسانى كه از شام اعزام مى شوند، بترسانند و آنان را به پراكنده شدن و پراكنده كردن يكديگر از اطراف حضرت مسلم عليه السلام وادار كنند.

اين شايعات تا حدّى در ميان مردم اثر گذارده بود، به گونه اى كه مورّخان مى نويسند: مردم هم ديگر را مى ترساندند و وحشت زده به يكديگر از سپاه اعزامى شام، خبر مى دادند.( ۳)

پی نوشت ها :

۱. تاريخ طبرى: ۴ / ۳۸۷، الكامل فى التاريخ: ۴ / ۱۳۱.

۲.الارشاد: ۲ / ۷۲، تاريخ طبرى: ۴ / ۲۹۵.

۳. الارشاد: ۲ / ۵۴، بحار الانوار: ۴۴ / ۳۵۰، تاريخ طبرى: ۴ / ۲۷۷.