خود اتكايي
توجه به استقلال و خوداتكايي از نكات مهم تربيتي است. همگام با رشد جسماني و افزايش سن، توقعات و انتظارات مردم از كودك افزايش مي‌يابد و او بايد خود را براي ايفاي نقش در جامعه آماده سازد. از طرفي وابستگي فرزند به والدين، به ويژه پدر، نه مطلوب است و نه همواره ممكن. زيرا امكان پيش آمدن موقعيت ويژه و محروم شدن فرزند از كمك والدين انكارناپذير است. بنابراين، والدين بايد ضمن نظارت صحيح و حساب شده به تدريج زمينه استقلال و خود اتكايي را در فرزندانشان به وجود آورند و با واگذاري مسؤوليت بدانان قدرت اداره زندگي را در آنها تقويت كنند. از نكات بسيار زيباي سيره تربيتي امام رضا (ع) توجه به اين امر مهم است. آن حضرت به خوبي براي فرزندش جواد (ع) آينده نگري فرمود و چون مي‌دانست فرزندش در نوجواني مسؤوليت بزرگ رهبري جامعه اسلامي را به عهده مي‌گيرد با واگذاردن مسؤوليتها به وي قدرت مديريت و رهبري را در او تقويت كرد. امام هشتم (ع)، هنگامي كه در مدينه بود، اداره امور خويش را عملا به فرزندش وا نهاد و حضرت جواد (ع)، با اينكه كودك و نوجوان بود، به خوبي از عهده اين امر برآمد. حنان بن سدير مي‌گويد:
… پيوسته حضرت جواد (ع) با اينكه كودك و نوجوان بود، اداره امور حضرت رضا (ع) را در مدينه به عهده داشت و به خادمان حضرت امر و نهي مي‌كرد و هيچ يك از خدمتگزاران با وي مخالفت نمي كرد. اين سخن بدان معناست كه حضرت جواد (ع) به خوبي مديريت مي‌كرد و آنها با او مخالفت نمي كردند.
پرورش بعد عقلاني
تربيت بايد همه جانبه باشد. پرورش بعد عقلاني و شكوفا ساختن استعداد منطق و استدلال در فرزند يكي از مهمترين ابعاد تربيت است.
منطقي بار آوردن فرزند سبب مي‌شود درست بينديشد، منطقي تصميم بگيرد، منطقي رفتار كند و در صورت لزوم، بي هيچ هراسي از ديدگاهها و رفتارهاي خود دفاع كند. سيره تربيتي حضرت رضا (ع) از اين منظر نيز الگويي كامل براي همه رهروان آن حضرت است. بنان بن نافع نقل مي‌كند كه روزي مامون از جايي كه حضرت جواد (ع) با كودكان بازي مي‌كرد، مي‌گذشت. كودكان از ترس ميدان بازي را ترك كردند و تنهاجواد (ع) آنجا ايستاد. مامون از او پرسيد: 

چرا همراه بچه‌ها فرار نكردي؟ فرمود: 

گناهي مرتكب نشدم تا از ترس بگريزم و جاده هم تنگ نيست تا آن را برايت باز كنم، از هر جا مي‌خواهي عبور كن. مامون [از اين پاسخ تعجب كرد و] پرسيد: 

تو كيستي؟ حضرت در جواب فرمود: 

من محمد بن علي بن موسي بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن ابي طالب عليهم السلام هستم ….

از کتاب :امام رضا علیه السلام  و تربیت فرزند،علی همت بناری