دین اسلام، همگان را به رعایت بهداشت و سلامت جسم فرا خوانده است. پیامبر گرامی اسلام نیز که رفتارش همواره الگوی مسلمانان است، در مورد بهداشت، سیره پسندیده ای داشت. در این باره آمده است: کانَ رَسوُلُ اللّهِ لا یَتَنَفَّسُ فِی الاِناءِ اِذَا شَرِبَ فَإِذَا اَرَادَ أَنْ یَتَنَفَّسَ اَبْعَدَ الاِناءَ عَنْ فِیهِ، حَتَّی یَتَنَفَّسَ.  رسول خدا صلی الله علیه و آله وقتی آب می‌نوشید، در ظرف آب، نفس نمی کشید، (بازگشت نفس را در آب داخل نمی کرد) بلکه هر وقت می‌خواست نفس بکشد، ظرف آب را از دهان دور نگه می‌داشت. ایشان در پاسخ به این پرسش که چرا مسلمانان کمتر بیمار می‌شوند، فرمود: نَحْنُ قَوْمٌ لانَأکُلُ حَتّی نَجوُعَ وَ إِذَا اَکَلْنَا لانَشْبَعُ.  ما جمعیتی هستیم که تا وقتی کاملاً گرسنه نشویم، غذا نمی خوریم و چون غذا می‌خوریم، خود را کاملاً سیر نمی کنیم. ایشان به مسواک دهان و دندان بسیار توجه می‌کرد، به گونه ای که: دیده نشد رسول خدا صلی الله علیه و آله قضای حاجت کند، مگر اینکه پس از آن وضو می‌ساخت و وضو را بامسواک کردن آغاز می‌کرد. 

دندان‌های حضرت پیوسته براق و سفید بود. ایشان در خواص و آثار مسواک می‌فرمود: اَلسِّوَاکُ مُطَهِّرَةٌ لِلْفَمِ وَ مَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ وَ جَعَلَهَا مِنَ السُّنَّةِ الْمُؤَکَّدَةِ.  مسواک هم پاکیزه کننده دهان است، هم موجب رضای الهی است و از سنت‌های مؤکدی است که خداوند قرار داده است. رسول گرامی اسلام با گرفتن ناخن، مالیدن روغن به بدن، سرمه کشیدن، زدودن موهای زاید و کوتاه کردن شارب، مسلمانان را به اهمیت دادن به بهداشت فرا می‌خواند. ایشان درباره کوتاه کردن ناخن می‌فرماید: مَنْ قَلَّمَ اَظْفارَهُ یَوْمَ الْجُمُعَةِ اَخْرَجَ اللّهُ مِنْ اَنامِلِهِ داءً وَ اَدْخَلَ فِیها شِفاءً. هر کس ناخنش را روز جمعه بگیرد، خداوند درد را از انگشتانش بیرون کند و شفا را در آن وارد سازد.  آراستگی و زیبایی ظاهری در سنت رسول الله صلی الله علیه و آله جایگاه ویژه ای داشت. ایشان همواره موهایش را شانه می‌زد و لباسش همیشه تمیز بود. هنگام خروج از خانه، در آینه نگاه می‌کرد. رنگ کفش و لباس آن حضرت نیز با هم متناسب بود. عمامه ای که بر سر می‌نهاد، به قامتش برازندگی ویژه ای می‌داد وبر جذبه و ابهتش می‌افزود. ایشان می‌فرمود: اِنَّ اللّهَ جَمِیلٌ وَ یُحِبُّ الْجَمالِ.  همانا خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد. محمد بن جریر طبری دراین باره می‌نویسد: عادت رسول خدا صلی الله علیه و آله این بود که به آینه نگاه می‌کرد و موی سرش را صاف می‌کرد و شانه می‌زد و چه بسا در برابر آب، موی سر خود را منظم می‌کرد و خود را نه تنها برای خاندانش، بلکه برای اصحاب خویش می‌آراست و می‌فرمود: خدا دوست دارد که بنده اش وقتی برای دیدن برادران از خانه بیرون می‌رود، خود را آماده کند و بیاراید.  پیامبر گرامی اسلام همواره از بوی خوش استفاده می‌کرد، چنان که دراین باره آمده است: کَانَ رَسوُلُ اللّه صلی الله علیه و آله یُنْفِقُ عَلَی الطِّیبِ اَکْثَرَ مِمّا یُنْفِقُ عَلَی الطَّعامِ.  رسول الله صلی الله علیه و آله برای عطر و بوی خوش، بیش از غذا پول خرج می‌کرد. وارد شده است مردی ژولیده و با ریش بلند و نامنظم خدمت رسول اکرم صلی الله علیه و آله آمد. حضرت فرمود: این مرد روغن پیدا نکرده است، تا موهایش را صاف و منظم کند؟ بعضی از شما نزد من می‌آیید، درحالی که قیافه شیطان را دارید. رسول اکرم صلی الله علیه و آله در جایی دیگر می‌فرماید: اِنَّ اللّهَ یُبْغِضُ الْوَسَخَ وَ الشَّعَثَ.  پروردگار، چرک و ژولیدگی را دشمن می‌دارد. امام باقر علیه السلام می‌فرماید: پیامبر خدا از هیچ راهی نمی گذشت مگر آنکه هر کس پس از ساعت‌ها از آنجا گذر می‌کرد، از بوی خوشی که از ایشان مانده بود، می‌فهمید آن حضرت از آنجا گذشته است. هیچ نوع عطری برایش نمی آوردند، مگر آنکه از آن به خود می‌مالید و می‌فرمود: بوی عطر، مطبوع و خوب و حمل آن، آسان است. منبع:کانون محبت (رهنمودهای اخلاقی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله درباره خانواده) ، سیدحسین اسحاقی ،ویراستار: محمدصادق دهقان ،تهیه کننده: مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما ،ناشر: کتاب طه ،چاپ: زلال کوثر،نوبت چاپ: اول / ۱۳۸۵،ص۴۷