تأثير ذكر در سرنوشت انسان

ذكرى كه غايت و نتيجه نماز است، ذكر قلبى است.

ذكرى كه به معناى استحضار است، يعنى استحضار ياد خدا در ظرف ادراك، بعد از آن كه به خاطر فراموشى از ذهن غايب شده بود، و يا به معناى ادامه استحضار است.
اين دو قسم از ذكر بهترين عملى است كه صدورش از انسان تصور شود، و از همه اعمال خير قدر و قيمت بيشترى دارد، و نيز از همه انواع عبادت‌ها اثر بيشترى در سرنوشت انسان دارد، چون
ياد خدا به اين دو جور كه گفته شد، آخرين مرحله سعادتى است كه براى انسان‌ها در نظر گرفته شده، و نيز كليد همه خيرات است.
«و لذكر الله اكبر، » اثر ديگرى از نماز را بيان مى كند، و اين كه آن اثر، بزرگ تر از اثر قلبى است. در نتيجه جمله «و لذكر الله اكبر، » به منزله ترقى دادن مطلب است، و البته منظور از ذكر در آن جمله نيز همان ذكر قلبى است كه گفتيم از نماز حاصل مى شود.
مثل اين كه فرموده نماز بگذار تا تو را از فحشا و منكر بازدارد، بلكه آن چه عايد تو مى كند، بيش از اين حرف هاست، چون مهم تر از نهى از فحشا و منكر اين است كه تو را به ياد خدا مى اندازد، و اين مهم تر است، براى اين كه ذكر خدا بزرگ ترين خيرى است كه ممكن است به يك انسان برسد. و چون ذكر خدا كليد همه خيرات است، و نهى از فحشا و منكرات نسبت به آن فايده اى جزئى است. 

منبع:راز بندگي از ديدگاه قرآن و حديث،بمهدي امين ،با نظارت محمد بيستوني،مشخصات نشر: قم: بيان جوان، ۱۳۸۶،ص۷۴