شرح دعای روز سوم
در فراز اوّل این دعای روح بخش می‌خوانیم:
خدایا! در این روز، هوشیاری و آگاهی را روزی من قرار ده.
این فراز از دعا، به حجت باطنی خداوند در میان بندگان اشاره دارد. همان نعمتی که زینت انسان و سرمایه ی زندگی است. تیزهوشی، حضور ذهن، آمادگی اندیشه و تنبّه و بیدار دلی و آگاهی دل و جان، همه از نعمت‌های پروردگار عالم است که به عنوان روزی باید آن را از خداوند درخواست کرد.
ذِهْن و تَنْبیه، دو مشعل روشن گر فرا راه انسان برای زدودن تیرگی‌های جهالت و غفلت هستند که سبب آینده نگری و خودآگاهی مؤمن می‌شوند.
باید دانست که عقل مورد عنایت خاص خداوند است. انسان به وسیله ی آن به معرفت می‌رسد. آدمی به دلیل دارا بودن عقل، مکلف است تکالیف شرعی را برپا دارد و به کمک آن قدرت تشخیص حق از باطل را به دست می‌آورد. باید خدا را بر این نعمت شاکر بود؛ زیرا عقل، پایه و مایه ی ایمان است. ایمان بدون آگاهی، پایدار نخواهد بود و همیشه دست خوش شبهه، تردید و نابودی است.
پیروی از پروردگار، ترس از دادگاه او و امید به رحمتش فرا می‌خواند. اگر علم جز این باشد، مایه ی غرور، غفلت، ستم و فساد در زمین می‌شود و به تعبیر دیگر «قیل و قالی» بیش نخواهد بود.
آن گاه که دانشمند دچار هوای نفس گردد، از دانش خویش تنها به سود شکم و شهوت خود و اطرافیانش بهره می‌گیرد. در این صورت برای او فرقی نمی کند که این از علوم دین باشد یا علوم غیر دینی!! به گفته ی سعدی علیه الرحمة:
تیغ دادن در کف زنگی مست
به که آید علم را ناکس به دست
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در فضیلت دانشمندان فرموده است:
سه دسته هستند که روز قیامت شفاعت می‌کنند: پیامبران، سپس دانشمندان (علمای دین) و پس از ایشان، شهیدان. 
در جای دیگر می‌فرمایند:
برتری عالم در برابر عابد مانند برتری ماه است بر دیگر ستارگان در ان شبی که قرص ماه کامل می‌شود. 
در فراز دوّم از دعای روح بخش روز سوم می‌خوانیم:
خدایا! مرا از بی خردی و باطل دور گردان.
سفاهت و تَمْویه، دو صفت نکوهیده و ناشایسته است که در مقابل حکمت و عقل قرار می‌گیرد. سفاهت، نابخردی و کارهای غیر عقلانی است و تمویه نیز به معنای دروغ بافی، ظاهرسازی، تدلیس و فریب است.
امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید:
نادانی و غفلت در قلب عالِم، راه ندارد. 
در سفاهت، بی خردی نهفته است، ولی تمویه، همان سوء استفاده از خرد در مسیر گمراهی مردم و آشفتن اذهان، دروغ بافی، باطل گرایی و فریب کاری است.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌فرماید:
کسی که مسلمانی را فریب دهد، از ما نیست.
سوگ مندانه باید گفت ظاهرسازی و فریب کاری اکنون در همه ی جامعه‌ها به ویژه جوامع مسلمان، ریشه دوانده است که بی اعتمادی را در پی دارد. اگر در جامعه ای اعتماد وجود نداشته باشد، همه ی افراد به دیده ی سوء به یکدیگر می‌نگرند و جدال ها، تهمت ها، خیانت‌ها و قتل‌ها از همین جا سرچشمه می‌گیرد.
یکی از آثار سفاهت، دوری از انبیا و راه هدایت است.
آگاهی و پرهیز از سفاهت، انسان را به سوی کمال و هدایت می‌کشاند.
قرآن کریم در این زمینه می‌فرماید:
هرکس خود را به سفاهت افکند از آیین ابراهیم رویگردان می‌شود. 

به راستی، اگر انسان، آیین پاک و درخشنده ی حضرت ابراهیم (ع) و دیگر پیامبران را رها کند و در بیراه‌های شرک و فساد گام بردارد، سفیه و نادان است؛ زیرا عقل و فطرت و روح آدمی با آیینی که آخرت و دنیا را با هم جمع کرده، هم آهنگ است. فطرت آدمی می‌کوشد خود را از برنامه‌هایی که دشمن فرد و مخالف فطرت و تباه کننده ی دین و دنیاست، دور کند.
این فراز از دعا به ما می‌آموزد که از نادانی و فریفتن مردم، دوری گزینیم و به سعادت بشری بیاندیشیم.
در فراز دوم از این دعای روح بخش می‌خوانیم:
و از هر خیری که در این روز نازل می‌کنی، مرا نیز بهره ای ده، به بخشندگی ات ای بخشنده ترین بخشندگان!
این فراز از دعا به مؤمن می‌فهماند که هرچیز از جانب خداست؛ خدایی که خوبی را فرو می‌فرستد. در این بین، بنده ی صالح کسی است که زمینه ی نزول خیرات را برای خود فراهم می‌آورد. پرهیز از گناهان، نیکی به دیگران، صله ی رحم، انجام واجبات و پرهیز از محرّمات، زمینه ساز نزول خیرات است. و برعکس، تیرگی قلب، خودپرستی، قطع رحم، ارتکاب حرام و موارد دیگر مانع از نزول خیرات می‌شود.

[راه بندگی: شرحی گذرا بر دعاهای روزانه ی ماه رمضان - شرح دعای روز سوم - صفحه ۱۴]
شرح دعای روز سوم