در نیکی کردن به پدر و مادر خود و فروتنی در برابر آنان، کوتاهی نکنید که از مهم ترین تکالیف الهی، احسان به آن دو است. شخصی از پیامبر درباره محبوب ترین کارها در نزد خدا پرسید. آن حضرت، نخست به گزاردن نماز در اول وقت و سپس به نیکی به پدر و مادر اشاره کرد. [۱] رسول خدا صلی الله علیه و آله، بر نیکی به والدین تأکید می‌کرد و صرف دو سال را برای انجام چنین کاری، باارزش می‌دانست: «سِرْ سِنَتَیْنِ بِرُّ وَالِدَیک؛ دو سال راه برو و به پدر و مادرت نیکی کن». [۲] پیامبر اکبرم صلی الله علیه و آله به میزان نیکی به والدین نیز توجه می‌کرد.

این موضوع از این روایت به دست می‌آید: روزی خواهر رضاعی حضرت محمد صلی الله علیه و آله به نزد آنحضرت آمد. پیامبر از دیدن او شادمان گشت و ملافه خود را گسترد و او را بر آن نشاند. سپس با چهره ای خندان، با وی سخن گفت. پس از مدتی او برخاست و رفت و برادر رضاعی آن حضرت آمد، ولی رسول خدا صلی الله علیه و آله با وی آن گونه رفتار نکرد که با خواهرش کرده بود. به حضورش عرض شد: ای رسول خدا، چرا با خواهرت رفتاری کردی که با برادرت با اینکه مرد است، نکردی؟ فرمود: «چون او نسبت به پدر و مادر خود، نیکوکارتر از برادرش بود». [۳] به والدینتان نیکی کنید تا فرزندانتان به شما نیکی کنند. [۴] بدانید رحمت خداوند بر شما که به احسان به والدین خو گرفته اید، رحمتی ویژه است: عمر طولانی و روزی زیاد. [۵] به چند مورد از جلوه‌های نیکی کردن به والدین و آثار آن توجه فرمایید: الف) نگاه محبت آمیز به آنان: همانا نظر محبت آمیز به پدر و مادر عبادت است. [۶] رسول خدا صلی الله علیه و آله می‌فرمود: هر فرزند نیکوکاری که با مهربانی به پدر و مادرش بنگرد، در مقابل هر نگاه، پاداش یک حج کامل پذیرفته به او داده می‌شود. پرسیدند: حتی اگر روزی صد مرتبه به آنها نگاه کند؟ فرمود: «نَعَمْ، اَللّه ُ اَکْبَرُ وَ اَطْیَبُ؛ آری، خداوند بزرگ تر و پاک تر است». [۷] ب) پیروی والدین: پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «بنده ای که مطیع پدر و مادر و پروردگارش باشد، روز قیامت در بالاترین جایگاه است». [۸] ج) به دست آوردن رضایت والدین: از پیامبر روایت شده است که فرمود: مَنْ اَرْضَی وَالِدَیْهِ فَقَدْ اَرْضَی اللّهَ وَ مَنْ اَسْخَطَ وَالِدَیْهِ فَقَدْ اَسْخَطَ اللّهَ. [۹] آن که پدر و مادرش را خشنود کند، خدا را خشنود کرده و کسی که پدر و مادر خود را به خشم آورد، خدا را به خشم آورده است. د) نیکی به آنان برای جلب اسباب آمرزش الهی: نیکی به پدر و مادر سبب آمرزش گناه نیز می‌شود. مردی خدمت رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و گفت: ای رسول خدا، هیچ کار زشتی نمانده که انجام نداده باشم، آیا می‌توانم توبه کنم؟ پیامبر از او پرسید: «آیا پدر یا مادرت زنده هستند؟ » مرد گفت: بله، پدرم. حضرت فرمود: «برو به او نیکی کن تا آمرزیده شوی. » پس از رفتن او، پیامبر فرمود: «کاش مادرش زنده بود؛ زیرا اگر به مادرش نیکی می‌کرد، زودتر آمرزیده می‌شد». [۱۰] ه) رعایت حقوق والدین: مردی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله پرسید: حق پدر بر فرزند چیست؟ حضرت فرمود: ۱. او را با نام صدا نکند، ۲. در راه رفتن از او جلو نیفتد، ۳. پیش از او ننشیند، ۴. کاری نکند که مردم به پدرش ناسزا گویند. [۱۱] و) فراهم نکردن زمینه عاق والدین: پیامبر به عاق والدین هشدار داده [۱۲] و فرموده است: «کیفر این گناه تا هنگام قیامت به تأخیر نمی افتد و در همین دنیا مجازات می‌شود». [۳] ز) توجه بیشتر به مادر، با حفظ جایگاه پدر: شخصی به حضور پیامبر رسید و درباره نیکی به پدر و مادر از آن حضرت پرسید. رسول خدا صلی الله علیه و آله سه مرتبه فرمود: «أِبرَرْ اُمَّک، أِبرَرْ اُمَّک، أِبرَرْ اُمَّک؛ به مادر نیکی کن، به مادر نیکی کن، به مادر نیکی کن. » و سه بار نیز فرمود: «اَبرَر اباکَ؛ به پدرت نیکی کن». همان گونه که می‌بینید، پیامبر پیش از آنکه نیکی کردن به پدر را سفارش کند، با تأکید بر نیکی به مادر، آغاز فرمود. [۱۴] ———- [۱]: بحارالانوار، ج۷۴، ص ۷۰،به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۶ [۲]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۸۳.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۶ [۳]: اصول کافی، ج۲، ص ۱۶۱،به نقل از  پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۴]: کنزالعمال، ح ۴۵۴۷۶.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۵]: کنزالعمال، ح ۴۵۵۲۱.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۶]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۸۰.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۷]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۷۳.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۸]: کنزالعمال، ح ۴۵۴۸۰.به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۹]: کنزالعمال، ح ۴۵۴۹۷. به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۷ [۱۰]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۸۲. به نقل از  پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۸ [۱۱]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۴۵. به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۸ [۱۲]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۶۲. به نقل از  پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۸ [۱۳]: بحارالانوار، ج ۷۴، ص ۷۴. به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۸ [۱۴]: اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۲. به نقل از پیامبر و جوان امروز ،پور امینی، محمدباقر، ،صفحه ۷۹